CYPR - TOP 10 największych atrakcji zobacz oferty
#1 Skała Afrodyty i Palaipafos, czyli Stare Pafos
U wybrzeży starożytnego Pafos, według mitycznych przekazów, z morskiej piany miała się narodzić Afrodyta. W okolicach dzisiejszej wioski Kouklia zachowały się ruiny Starego Pafos (Palaipafos) wraz z sanktuarium poświęconym bogini. W czasach neolitu Stare Pafos pozostawało centrum oddawania czci pogańskiej bogini płodności, którą następnie zastąpił kult mitycznej Afrodyty, w mitologii rzymskiej znanej jako Wenus. W pobliżu sanktuarium na wybrzeżu wskazywana jest Skała Afrodyty, przy której, według podań, bogini miłości zrodziła się z morskiej piany. Inna legenda, do której nawiązuje nazwa tutejszej plaży - Petra tou Romiou, z greckiego Skała Rzymianina, opowiada o bizantyńskim herosie, broniącym w tym miejscu Cypru przed najazdem Arabów. Ogromne głazy, które pozostały po bitwie, bohater wyrwać miał ponoć w Górach Kyreńskich..
#2 Kato Pafos i zabytkowe mozaiki Na terenie kompleksu archeologicznego Kato Pafos (Nea Pafos – Nowe Pafos) podziwiać można niezwykle rzadkie i należące do najpiękniejszych na świecie mozaik, pochodzących z okresu helleńskiego i bizantyjskiego. Ich historyczne znaczenie pozostaje bezcenne – pozwalają poznać architekturę oraz codzienne życie w czasach starożytnych Greków i Rzymian. Do najważniejszych należą mozaiki znajdujące się w Domu Dionizosa oraz w antycznej rezydencji, zwanej Willą Tezeusza.
Mozaiki odnaleźć też można na obszarze ruin największej na wyspie wczesno bizantyjskiej Bazyliki Chrysopolitissa w Pafos, której powstanie nierozerwalnie wiąże się z nawróceniem wyspy na wiarę chrześcijańską. Według tradycji w świątyni zachował się Pręgierz św. Pawła, przy którym Apostoł był biczowany za głoszenie nauki Chrystusowej w mieście. Zgodnie z zapisami Nowego Testamentu rzymski namiestnik Cypru, prokonsul Sergiusz Paweł, nawrócił się na chrześcijaństwo po tym, jak Szaweł z Tarsu sprowadził tymczasową ślepotę na jednego z jego towarzyszy, fałszywego proroka żydowskiego – Bar Jezusa. Wydarzenie to uczyniło Cypr, będący dotychczas centrum kultu Afrodyty, pierwszą prowincją Imperium Rzymskiego, w której namiestnikiem pozostawał chrześcijanin. Szaweł zaś od tego momentu nazywany jest w Dziejach Apostolskich rzymskim imieniem Paweł. Według lokalnej tradycji, Bazylika Chrysopolitissa wzniesiona została w miejsce synagogi, w której Apostoł Narodów głosił Słowo Boże, i w której Żydzi wymierzyli mu karę chłosty.
Wartym uwagi zabytkiem są także położone na obrzeżach dzisiejszego Pafos, Groby Królewskie. To starożytna nekropolia, w której chowano miejscowych arystokratów oraz rzymskich namiestników. Około sto, wykutych w litej skale, podziemnych grobowców powstało w okresie od IV wieku p.n.e. do III wieku n.e i pozostaje obiektem badań archeologicznych od końca XVIII wieku. Ich konstrukcja pozwala odtworzyć zwyczaje pogrzebowe w czasach helleńskich. Niektóre grobowce zaprojektowane zostały na wzór ówczesnych domów mieszkańców Pafos i zobaczyć w nich można oryginalne kolumny doryckie oraz freski.
#3 Park Narodowy Cape Greco
Turkusowa woda Morza Śródziemnego, wściekle rozbijająca się o skaliste wybrzeże przylądka Cape Greco, ukształtowała dzisiejszy krajobraz Parku. Urwiste klify, ukryte zatoczki, rzeźbione siłami natury jaskinie oraz piękne szlaki piesze upstrzone dzikimi orchideami, górskimi liliami i jałowcami, stanowią prawdziwą chlubę wyspy. Prowadzący przez przylądek Szlak Afrodyty pozwala podziwiać wspaniałe krajobrazy wybrzeża, natomiast szlak Agia Anargyroi, ciągnąc się wzdłuż klifu, doprowadzi do słynnego naturalnego mostu skalnego Kamara tou Koraka oraz do niewielkiej kapliczki w stylu greckim - Agia Anargyroi, przy której odnaleźć można morskie jaskinie.
#4 Półwysep Akamas
Półwysep Akamas uważany jest za najpiękniejszy i najdzikszy zakątek na zachodzie Cypru. Obszar tutejszego Parku Narodowego słynie z krajobrazów nietkniętych działaniem człowieka i nieskażonych masową turystyką. Piesze wędrówki pozwalają poznać śródziemnomorską faunę i florę, natknąć się na, porastające wyłącznie Cypr, endemiczne rośliny oraz podziwiać wspaniałe widoki wybrzeża. Szczególnie chętnie odwiedzana jest plaża Lara – miejsce, gdzie latem przybywają żółwie morskie, by złożyć jaja. Na trekking warto wybrać się ponad 7-kilometrowym Szlakiem Afrodyty, który rozpoczyna się i kończy przy tzw. Łaźniach Afrodyty - zgodnie z mitycznymi podaniami, bogini miłości zwykła zażywać w nich kąpieli. W czasie wędrówki na trasie znajdują się ruiny Pyrgos tis Rigainas, będące ponoć pozostałością średniowiecznego monastyru, a w ich pobliżu rośnie ponad 500-letni dąb. Ze szlaku rozpościerają się wspaniałe widoki na Przylądek Arnaoutis, tj. koniuszek Półwyspu Akamas, jak również na Pafos Forest. Po zakończonym trekkingu zaglądnąć można do pobliskich Ogrodów Botanicznych Akamas.
#5 Wąwóz Avakas
Około 6 km na południe od plaży Lara, położony jest Wąwóz Avakas, w którym przejść można ponad kilometrowy szlak (w jedną stronę) korytem rzeki Avgas. Wapienne skały, na skutek działania wody poddane erozji, tworzą formacje niezwykłych kształtów. Ocieniona trasa prowadzi przez ciasne korytarze wąwozu, którego ściany momentami porasta gęsta rodzima roślinność. Na końcu szlak prowadzi przez strumień wody, obecnej tu przez cały rok.
#6 Góry Troodos
Góry Troodos pokryte są licznymi szlakami pieszymi, pozwalającymi nie tylko podziwiać śródziemnomorskie panoramy, ale też dotrzeć do orzeźwiających wodospadów, poznać lokalną faunę i florę oraz natknąć się na zabytkowe ruiny. Większość szlaków skupiona jest wokół miejscowości Troodos, w której przy Troodos Square, w Centrum Informacji Turystycznej, zasięgnąć można szczegółowych informacji i zaopatrzyć się w mapki. Do najczęściej uczęszczanych należą szlaki okalające najwyższy szczy Cypru – Olimbos (po grecku – Olimp), o wysokości 1951 m n.p.m., znany też miejscowo jako Chionistra. Wbrew nazwie, góra nie była mityczną siedzibą greckich bogów – ta według podań znajdowała się na masywie górskim Olimp w Grecji.
Wycieczka w Góry Troodos to także podróż w czasie do początków chrześcijaństwa w basenie Morza Śródziemnego. Chrześcijaństwo na Cyprze zaszczepił św. Paweł, który przybył na wyspę w czasie swojej pierwszej podróży misyjnej i prawdopodobnie dotarł wówczas również w Góry Troodos. Dziś, pośród wzgórz, w maleńkich wioskach ukryte są setki średniowiecznych świątyń, które zaczęły powstawać na początku X wieku, po włączeniu wyspy w granice Cesarstwa Bizantyńskiego, i liczą sobie obecnie nawet 1000 lat. Skromne z zewnątrz, kamienne budowle ze spadzistymi dachami wyróżniają się wspaniale zdobionymi wnętrzami z barwnymi freskami oraz zabytkowymi ikonostasami. Z ich powodu Cypr zyskał przydomek „wyspy świętych”. Dziesięć z kościołów wpisanych zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO i odnaleźć je można m.in. w okolicach wiosek Kakopetria, Kalopanagiotis, Nikitari czy Lagudera. Stanowią one niezwykłą pamiątkę kultury bizantyjskiej oraz charakteryzują wczesną wiejską architekturę sakralną na Cyprze.
#7 Nikozja
Jedyna na świecie stolica, podzielona na dwie części, stanowi żywy dowód tragicznej współczesnej historii Cypru. Wyspa zamieszkiwana przez Greków i Turków, do 1960 roku pozostawała kolonią Wielkiej Brytanii. Po odzyskaniu niepodległości, działania na rzecz tzw. Enosi, czyli trwałego zjednoczenia Cypru z Grecją spotkały się ze sprzeciwem zwolenników Taksim, reprezentowanym przez Turków, którzy optowali za trwałym podziałem dwunarodowej wyspy. Konflikt doprowadził do wojny domowej i utworzenia przez armię brytyjską tzw. ”zielonej linii”, dzielącej Nikozję na pół i wymuszającej zawieszenie broni.
Zwiedzając Nikozję grecką w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na otaczające Starówkę mury, powstałe w czasach, gdy Cyprem władała Wenecja. Ich najlepiej zachowanym elementem pozostaje Brama Famagustiańska z herbami epoki. Kolejne kroki polecamy skierować do Muzeum Bizantyjskiego, ufundowanego przez pierwszego prezydenta niepodległego Cypru – Makariosa III. Budynek znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Pałacu Arcybiskupiego i przechowuje zbiory ikon i fresków, pochodzących z cerkwi położonych na spornym terytorium Cypru Północnego, splądrowanych przez najeźdźców i przekazanych do muzeum po długich procesach sądowych. Nieopodal Pałacu Arcybiskupiego położona jest również rezydencja dragomana (tj. tłumacza pomiędzy Imperium Osmańskim a cudzoziemcami) Hadjigeorgakis’a Kornesios’a, która powstała pod koniec XVIII wieku i stanowi najważniejszy przykład miejskiej architektury schyłku Imperium Osmańskiego. Spacerując dalej w kierunku turystycznego deptaku Ledras Street, z licznymi kawiarenkami i restauracyjkami, zobaczyć można meczet Arablar, wzniesiony pierwotnie jako chrześcijańska bizantyńska świątynia, oraz kościół Panagia Faneromeni, uważany za jeden z najstarszych w Nikozji, w XIII wieku utworzony jako zakon cystersek. Najlepszym zaś miejscem na wycieczkę przez całą historię Nikozji, i szerzej Cypru, pozostaje Muzeum Miejskie Leventis, nieopodal ulicy Ledras na południu Starówki, w którym historyczne zbiory pozwalają przejść od epoki brązu aż po czasy współczesne.
Na zewnątrz murów Starego Miasta położone jest Muzeum Cypru, prezentujące zbiory najważniejszych archeologicznych znalezisk na terenie wyspy. Wśród nich wyróżnić można kosztowności odnalezione w Grobowcu Królewskim w Salaminie, wotywne terakotowe figurki, pochodzące z VII i VI wieku p.n.e., wapienne lwy i sfinksy z nekropoli Tamassos czy figurę Afrodyty z Soli.
#8 Choirokoitia
Ta jedna z najważniejszych i najlepiej zachowanych prehistorycznych osad odkrytych w basenie Morza Śródziemnego, zasiedlona została przez przybywających z Bliskiego Wschodu farmerów, z początkiem 9 tysiąclecia przed Chrystusem, i stanowi pierwszy ślad obecności człowieka na wyspie. Na terenie dzisiejszych ruin zachowały się neolityczne domy, tworzone przez kompleks kilku okrągłych budynków, wykonanych z kamienia i gliny. Odnalezione na miejscu szczątki roślin i zwierząt, krzemienne i kamienne narzędzia rolnicze oraz wykonana z kości broń myśliwska, pozwalają odtworzyć codzienną rutynę pierwszych osadników na Cyprze. Wśród znalezisk wyróżniają się przypominające postać ludzką kamienne i gliniane figurki, wykorzystywane w pogrzebowych rytuałach. Warto nadmienić, że zmarli grzebani byli pod podłogą domostw, a ciała przykrywane były ciężkimi kamieniami, w obawie, by ci, którzy odeszli, nie powstali.
Osada Choirokoitia posiada niezwykłą wartość historyczną, wskazując na kluczową rolę Cypru w przekazywaniu kultury Bliskiego Wschodu na europejskie obszary śródziemnomorskie. To również jeden z najlepiej zachowanych zaczątków osad miejskich w regionie basenu Morza Śródziemnego.
#9 Region winiarski Omodos
Zbocza gór w regionie Omodos upstrzone są tradycyjnymi wiejskimi winnicami, zwanymi na Cyprze krasohoria. Do końca lat 50-tych każdy z miejscowych gospodarzy posiadał niezbędne narzędzia do produkcji domowego wina, dziś zaś zaglądając do kolejnych domostw, zaopatrzyć się można w naturalne słodycze z winogron – palouzes czy miód z winorośli - espuma. Urocze brukowane uliczki, kamienne domy i gęste egzotyczne ogrody, przyciągają do Omodos nie tylko miłośników wina, którzy w romantycznej atmosferze degustować tu mogą lokalne Mavro i Xynisteri, ale też pasjonatów historii, którzy w tutejszym XVII-wiecznym monastyrze chętnie odwiedzają m.in. Muzeum Ikon z wspaniałą kolekcją sakralnych dzieł sztuki.
#10 Cypryjskie plaże
Obmywane przez szafirowe wody Morza Śródziemnego, słoneczne cypryjskie wybrzeże zachwyca pięknymi plażami, wśród których aż 76 oznaczonych jest Niebieską Flagą. Tutejsze wody z roku na rok wyróżniane są jako najczystsze kąpieliska w Europie, czyniąc Cypr doskonałym wypoczynkowym kierunkiem. Oprócz spacerów w uroczych marinach, zachwycających wschodów i zachodów słońca, błogich kąpieli słonecznych przy szumie morskich fal, warto wybrać się na wycieczkę łodzią do ukrytych zatoczek i jaskiń czy spróbować swych sił w łowieniu ryb. Pasjonaci sportów wodnych znajdą tu doskonałe warunki do żeglowania, kitesurfingu i windsurfingu, a miłośnicy nurkowania odkryją bogactwo podwodnego świata i będą mogli przyjrzeć się bliżej wrakom statków, które dawno spoczęły na dnie.
